فتق سوراخی در شکم یا عضله است و زمانی رخ می‌دهد که بخشی از اندام داخلی دیواره عضله را فشار دهد. فتق به بیرون زدگی یا خارج شدن هر قسمت بدن، از جای اصلی خود اطلاق می‌شود. در واقع به تغییر محل اعضایی از بدن به حفره یا بافت مجاور که موجب تورم یا پارگی شود فتق می‌گویند.

فتق در ابتدا هیچ علامت و نشانه‌ای ایجاد نمی‌کند اما با گذشت زمان، فرد احتمالاً حالت تهوع، درد قفسه سینه، ناتوانی در بلع غذا، رفلاکس معده و غیره را تجربه می‌کند.

هم زنان و هم مردان دچار فتق می‌شوند. با این حال، مردان بیشتر مستعد ابتلا به فتق، به خصوص فتق کشاله ران هستند. در این بیماری هنگامی که فرد می‌ایستد، سرفه می‎کند یا خم می‌شود، برآمدگی را در ناحیه آسیب دیده احساس می‌کند.

تأخیر در درمان فتق می‌تواند منجر به عوارض تهدید کننده‌ی زندگی شود. تشخیص فتق معمولا کار راحتی است، ممکن است یک برآمدگی زیر پوست را احساس کنیم یا ممکن است هنگام بلند کردن اشیا سنگین، سرفه کردن، زور زدن هنگام دفع ادرار یا مدفوع و یا موقع نشستن یا ایستادن طولانی مدت احساس درد کنیم. درد ممکن است شدید باشد یا درد خفیفی که در طول روز بیشتر شود

خوشبختانه، با چندین درمان طبیعی و همچنین برخی تغییرات در سبک زندگی و هیچ جراحی‌ای می‌توان علائم فتق را تسکین داد.

روش‌های پیشگیری از فتق

• چیزهای سنگین را درست بلند کنید

ورزشکاران و کسانی که چیزهای سنگین بلند می‌کنند، هر بار که چیزی را برمی‌دارند در معرض خطر فتق کشاله ران هستند. استفاده از تکنیک‌های مناسب بلند کردن می‌تواند خطر این نوع فتق را به حداقل رسانده و خستگی را کاهش دهد. ورزشکاران باید قبل از هر گونه بلند کردن وزنه، بدن خود را با دمبل یا هالتر سبک گرم کنند تا خون پمپاژ شده و عضلات گرم شود.

اگر بارتان خیلی سنگین است، کمک بگیرید، از بارکش‌های دستی یا لیفتراک استفاده کنید یا در صورت امکان وزن بار را کاهش دهید. همیشه از زانو خم شوید نه از کمر.

• وزنتان را در حالت نرمال نگه دارید

وزن بیش از حد بدن می‌تواند فشار زیادی بر دیواره شکم وارد کند و به مرور زمان باعث ضعیف شدن آن شود. اضافه وزن می‌تواند خطر فتق کشاله ران را افزایش دهد.

• دیابت را کنترل کنید

کنترل دیابت در پیشگیری از فتق بسیار مهم است. بر اساس مطالعات اخیر، نگرانی زیادی در مورد موفقیت ترمیم فتق شکمی و نافی در زنان دیابتی وجود دارد. مطالعات نشان می‌دهد که دیابت خطر عوارض بعد از ترمیم فتق شکمی را افزایش می‌دهد.

• سیگار را ترک کنید

اگر سیگار می‌کشید، ممکن است در ایجاد فتق بالقوه نقش داشته باشید. افراد سیگاری و مبتلایان به COPD یا بیماری‌های مشابه ناشی از مصرف تنباکو، با سرفه‌های شدید و مداوم که می‌تواند به ایجاد فتق کمک کند، گرفتار می‌شوند.

بهترین روشهای طبیعی برای درمان فتق بدون جراحی

1.  روغن دانه کرچک

این روغن خاص مشکلات معده را برطرف نموده و به مهار التهاب داخل معده و بهبود هضم غذا کمک می‌کند. از این رو، یک بسته روغن دانه کرچک تهیه کنید و آن را روی معده قرار دهید تا درد و همچنین تورم در نزدیکی ناحیه آسیب دیده را کاهش دهد.

2. آب آلوئه ورا

آب آلوئه به دلیل توانایی‌های ضد التهابی و تسکین دهنده آن، برای کاهش برخی از علائم فتق مفید است. برخی از مردم آب آلوئه ورا را به طور منظم، برای سلامتی مصرف می‌کنند. علاوه بر این، برای کاهش خطر ابتلا به فتق، می‌توانید این آب میوه را قبل از هر وعده غذایی مصرف کنید.

3. کمپرس یخ

هنگامی که از فتق رنج می‌برید، ممکن است التهاب و درد در شکم وجود داشته باشد. کیسه‌های یخ وقتی روی ناحیه آسیب دیده اعمال می‌شوند باعث انقباض شده و التهاب داخل بدن را کاهش می‌دهند. علاوه بر این، اینها اغلب درد و نفخ را تسکین می‌دهند.

4. ریشه زنجبیل

آب زنجبیل غلیظ یا زنجبیل خام را برای تسکین درد و ناراحتی معده خود مصرف کنید. این سیستم سلامت شما را در عین حال تقویت می‌کند. معده را از تولید شیره معده که معمولاً در طول فتق هیاتال رخ می دهد، محدود می‌کند.

5. فلفل سیاه

فلفل سیاه فقط یک طعم دهنده‌ی غذا نیست. بلکه باعث التیام بخش‌هایی از بدن خواهد شد که با شروع به فشار دادن اندام از دیواره حفره آسیب دیده‌اند. همچنین می‌تواند رفلاکس اسید را سرکوب کند که می‌تواند به درمان ناحیه متورم فتق کمک کند.

6. کاهش وزن

افراد چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به فتق هستند. چاقی یکی از عواملی است که می تواند روند درمان را کُند نماید. کاهش وزن به بهبود وضعیت بدن کمک نموده و بدن را تحت فشار فیزیکی کمتری قرار می‌دهد. بنابراین هنگامی که تشخیص فتق گرفته‌اید، مصرف وعده‌های غذایی کوچک را شروع کنید زیرا علائم ممکن است به طور طبیعی ناپدید شوند.

7. رژیم غذایی

از غذاهای تند، غذاهای اسیدی و غذاهایی که هضم آنها دشوار است باید به شدت اجتناب شود. دلیل اصلی این است که این غذا می‌تواند باعث التهاب بیشتر دیواره معده شود و بهبود آن را دشوارتر کند.

 لیست مواد غذایی که باید در هنگام ابتلا به فتق بخورید:

• آب کلم
• آب هویج
• ماست
• بادام و دانه چیا
• شیر سویا
• شیر بادام
• کنگر فرنگی
• هویج و نخود فرنگی
• سیب زمینی‌های شیرین
• لوبیا سبز
• غذاهای پر فیبر مانند بلغور جو دوسر، غلات کامل، لوبیا و حبوبات
• غذاهای غیر مرکباتی مانند سیب، گلابی، انواع خربزه و انواع توت‌ها
• چای سبز
• پروتئین بدون چربی

8. یوگا برای کاهش استرس

یکی دیگر از عوامل اصلی که در ایجاد فتق نقش دارد استرس است. استرس بیش از حد می‌تواند فشار بیشتری بر متابولیسم شما وارد کند. برخی از فعالیت‌های کاهش استرس شامل یوگا، مدیتیشن، ماساژ و استفاده از روغن‌های ضروری و رایحه درمانی است. بدیهی است که آساناهای یوگا زیر می‌توانند تسکین دهند.

9. به ورزش‌های سخت نه بگویید

یکی از دلایل اصلی فتق، ورزش شدید یا فعالیت بیش از حد است. اگر درگیر تمرینات سنگین هستید، تمرینات خود را کاهش داده و آنها را  سبک‌تر کنید. افرادی که قبلاً دچار فتق شده اند جداً از بلند کردن وزنه‌های سنگین خودداری کنند. برخی از تمرینات زیر می تواند به کاهش فتق کمک کند:

• سعی کنید 4 تا 5 دور در استخر راه بروید
• روی یک تشک دراز بکشید و دوچرخه بزنید.
• هر روز حداقل 30 دقیقه به‌سرعت پیاده‌روی کنید.

10. آب سبزیجات

یکی از موثرترین درمان‌های طبیعی یک لیوان آب سبزیجات - هویج، اسفناج، پیاز، کلم بروکلی و کلم پیچ است. مواد مغذی و ماهیت ضد التهابی سبزیجات به تسکین علائم سوزش و دردناک ناشی از فتق کمک می‌کند.

انواع مختلف از فتق

• اینگوینال (کشاله ران داخلی)
• فمورال (کشاله ران خارجی)
• ناف (ناف)
• برش (ناشی از یک برش)
• فتق هیاتال (بالای معده)

از بین همه این انواع، فتق ناف شایع‌ترین و به طور معمول بی‌ضرر است. اگرچه اینها به راحتی قابل درمان هستند، اما در موارد نادر می‌توانند شدید شوند.

در بزرگسالان، افراد دارای اضافه وزن یا زنانی که چندقلو حامله بودند، بیشتر در معرض ابتلا به فتق هستند. فتق به خودی خود درمان نمی‌شود و فقط جراحی می‌تواند آن را ترمیم کند.

درمان‌های طبیعی فقط می‌توانند به کاهش وضعیت فتق ناف در بزرگسالان کمک کنند اما آن را به‌طور کامل رفع نمی‌کند. بنابراین آخرین راه برای درمان فتق ناف جراحی است، چه جراحی باز چه روش لاپاراسکوپی (لیزری).

جمع‌ بندی

در صورتی که داروهای طبیعی برای درمان فتق کارایی نداشته باشند، چه باید کرد؟ در صورتی که درمان‌های طبیعی که در بالا ذکر شد خیلی مؤثر نباشند، باید روش جراحی باز یا لاپاراسکوپی را انتخاب کنید. در این روش، پزشک برش‌های کوچکی ایجاد می‌کند که از طریق آن دستگاه لاپاراسکوپ وارد بدن شده با کمک این دستگاه، پزشک جراحی را انجام می‌دهد.

برای درمان فتق، غلات کامل، سبزیجات برگ سبز، پروتئین‌های بدون چربی، آجیل کامل، میوه‌های غیر مرکبات، پروتئین‌های بدون چربی، لوبیا و نخود فرنگی مصرف کنید و تحت مراقبت کامل پزشک باشید.